Een tijdje gebruik ik injecties tegen hoog cholesterol. Kosten: € 6000 per jaar. Ze werken amper, dus ik stop ermee. Een artikel uit een Financieele Dagblad van 2014 kopt: ‘Onderzoek en ontwikkeling van medicijnen richten zich niet op gezondheidsbehoeften, maar op goedverkopende middelen.’ Dit betekent – kort door de bocht – dat de farmaceutische industrie vooral winst maakt in plaats van geneesmiddelen. En daar worden overwegend aandeelhouders beter van.
De farmaceuten beweren dat de hoge ontwikkelingskosten van medicijnen hun torenhoge verkoopprijzen rechtvaardigen. Dit terwijl ze hooguit 15% van hun omzet besteden aan onderzoek en ontwikkeling, waarvan een miezerige 7,5% naar wetenschappelijk onderzoek gaat. Van elke euro die een medicijn de patiënt kost, gaat maar liefst 25% naar reclame en marketing. Ondanks miljardenboetes voor verboden marketingpraktijken en het verzwijgen van schadeclaims en bijwerkingen, is de farmaceutische industrie de meest winstgevende business die er is. En dat terwijl ze nauwelijks nieuwe medicijnen op de markt brengen die genézen. Meestal zijn het symptoombestrijders of middelen die verlichting geven. Innovatie komt bovenal van onafhankelijk onderzoek, betaald met publiek geld. Dat vervolgens voor een deel naar de pilproducenten verdwijnt, want bij financiering van onderzoeken is het betrekken van de farmaceutische sector verplicht. Soms bepalen zij niet alleen het hele onderzoek, maar besluiten ze ook of een nieuw medicijn de aandeelhouders op korte termijn genoeg winst gaat opleveren en of het daarom wel of niet op de markt verschijnt. En dat al zo’n 35 jaar.
Willen we als samenleving genezende medicijnen, aldus de schrijvers van het artikel, dan moeten we af van het denken in aandeelhouderswaarde en hebben we meer publieke betrokkenheid, financiering en geld voor onderzoek en ontwikkeling nodig. En kunnen we de farmaceutische industrie beter op afstand houden.
Ik ben geen arts of econoom, maar ik vrees dat er ondertussen weinig is veranderd. Aandeelhouders zijn nog steeds belangrijker dan de volksgezondheid. Want nog altijd wachten we op nieuwe, goedkopere en bovenal genézende medicijnen.