In het door mijn oma gebreide, kriebelende hemdje (‘wolletje’) met daarover een trui van dezelfde maakster, at ik wat de pot schafte en keek ik naar de enige zender op tv. Zwart-wit, dat in werkelijkheid donker- tot lichtgrijs was. Sinterklaas was wel heel lichtgrijs en gekleurde pieten zag je niet.
Er viel niets te kiezen: de PTT was er voor de telefoon en de post, het Gemeente-Energiebedrijf voor gas en licht en je was ‘van het ziekenfonds’ of ‘particulier’ – maar keuzestress bestond niet, zoals nu, en je door politieke kleur veroorzaakte marktwerking voor hetzelfde steeds meer betaalt.
Het werd moeilijker toen er een zender bij kwam. Wie mocht wat zien? De krakkemikkige mechanische kanalenkiezer moest je na het overschakelen weer net iets terugdraaien, anders was er helemaal geen beeld en geluid.
Wat was de kleur van Pipo de Clown? Geen idee. De Dikke Deur was dik, ja dat kon je zien. En de keuken van Saartje was gezellig en knus. Bromsnor bromde. Malle Pietje deed mal en om Swiebertje lachten zelfs de cameramensen, die het beeld daardoor soms niet stil wisten te houden.
Wim Meuldijk, geestelijk vader van Pipo de Cown, schreef nog een kinderserie: Mik & Mak. Twee zwervers, gespeeld door Ger Smit, de latere stemacteur van de personages in De Fabeltjeskrant en Donald Jones: een Amerikaans-Nederlandse zanger, danser en acteur. Eind jaren 50 was hij het racistische Amerika ontvlucht en naar Nederland gekomen – waar hij als donkere acteur een bezienswaardigheid was. In Nederland kreeg hij een rol in Pension Hommeles – waar altijd trammelant was, toen al – geschreven door Annie M.G. Schmidt. Helaas voor mijn tijd. De een was licht- en de ander donkergrijs, dat zag ik wel, maar ik kon maar niet onthouden wie nu Mik of Mak was, want ze waren allebei leuk.
Toen de kleurentelevisie kwam, was de serie al gestopt. De kanalenkiezer werd algauw een elektronisch kastje waarmee je uit luiheid en verveling vanuit je stoel van de ene naar de andere zender kon zappen. De kleuren moest je matigen anders had iedereen op tv een hoofd als een winterwortel. En werden er interessante programma’s tegelijkertijd uitgezonden dan was daar de op de markt verschenen videorecorder. Als je de tijd vond om naast het vele tv-kijken je favoriete programma terug te kijken en de videoband niet vastliep, een prima uitvinding.
Smits stem hoorde je in De Fabeltjeskrant en Jones speelde nog weleens een rol. Het viel me op dat donkergrijs bruin bleek te zijn, maar beslist niet zwart, zoals er wel wordt gezegd. Nog steeds weet ik me niet te herinneren wie Mik en wie Mak was. Ik kan ervoor kiezen dat even te googelen, maar het is mijn keuze alles zo te laten als mijn jeugdherinnering was.
