Ik loop al een tijdje rond met het idee om iets zinnigs te schrijven over wat ik taalverloedering noem. Eigenlijk is de engelse term "newspeak", in het Nederlands "nieuwspraak", beter dan taalverloedering. Het gaat me om een term te onderzoeken, die als een definitieve KO-dreun in een discussie wordt uitgedeeld om andersdenkenden uit te schakelen. De gebruikte term heeft mijns inziens eigenlijk een andere betekenis dan waarvoor hij zich op dat moment uitgeeft, maar hij staat geen tegenspraak toe.
De term waarover ik het wil hebben is "ontkenner". "Denier" in het Engels, "negationist" in het Frans.
Wat betekent het woord ontkenner eigenlijk en hoe kan het worden gebruikt? Naar mijn idee kan alleen "ontkend" of "erkend" worden datgene wat "gekend" of "ongekend" is.
Bijvoorbeeld:
Mijn moeder vraagt me (63 jaar geleden, ik was 6) verwijtend: "Jan, heb jij van de chocolaatjes gegeten?" Daar kan ik alleen met Ja (ik erken) of Nee (ik ontken) op antwoorden want ik WEET of ik het wel of niet heb gedaan. Het is dus mogelijk dat ik LIEG want ik KEN de waarheid. En ik loog inderdaad, met de chocola nog op mn lippen. Kids... Enfin, dat was toen.
Hoe anders ligt de zaak als het gaat om een wetenschappelijke opvatting. (Of over bijv. historische "feiten". Maar dat is een zeer heet hangijzer waar ik me nu ff niet aan wil branden.) In de wetenschap is immers nooit sprake van "De waarheid kennen".
Ik ben er vaak van beschuldigd ontkenner te zijn op gebieden waar, als puntje bij paaltje komt, niets echt is "gekend", waar geen absolute zekerheid bestaat. Gebieden waar kennis berust op in principe weerlegbare theorieën, gebaseerd op één van vele mogelijke hypotheses.
Een synoniem van "ontkennen" is "aanvechten". De laatste term geeft beter weer dat het, in een wetenschappelijk debat bijv., niet gaat om waarheden maar om meningsverschillen. Mensen die in de wetenschap een andere mening dan de gangbare aanhangen, ontkennen niet, zij stellen ter discussie. En van die discussie komt niets terecht als één van de partijen de waarheid in pacht meent te hebben, de discussie niet aangaat met een arsenaal van ter zake doende argumenten maar, integendeel, de discussie om zeep helpt met drogredenen en scheldwoorden als "ontkenner", "wappie" en "complottheoreticus".
In een wetenschappelijk debat is het woord "ontkenner" totaal niet op zijn plaats want er is niets gekend en er kan dus ook niets ontkend worden. Degene die van dat woord gebruik maakt, doet feitelijk een ultieme wanhopige poging z'n gezicht te redden. Want hij/zij zit als een rat in de val, heeft geen steekhoudende argumenten meer. Hij/zij kan geen kant meer op en rangeert zich, door zijn taalgebruik, onder de zich snel uitbreidende schare van indoctrinerende populistische schreeuwers.
