Democratie betekent letterlijk: volken heersen. Het is een bestuursvorm waarin de wil van het volk de bron is van legitieme machtsuitoefening.
In het westen kiezen we voor deze bestuursvorm omdat zij de minst slechte vorm van besturen is. Het valt, wat mij betreft, vanzelfsprekend te prefereren boven een fascistische bestuursvorm of bijvoorbeeld een communistische vorm.
Tot dusverre dan. Staat het oude Griekse systeem nog wel zo sterk in deze tijd? Het wankelt de laatste jaren zichtbaar. Democratie kan alleen bestaan en functioneren wanneer de minderheid zijn verlies respectvol kan nemen en de meerderheid de winst evenzo respectvol kan delen.
Na de oorlog was men de mening toegedaan dat sterk rechtse overtuigingen zich nooit meer zouden moeten kunnen nestelen in ons vrije, liberale gedachtengoed.
Elke neiging tot rechts, of rechtser dan gewenst, werden de kop ingedrukt.
En tot op zekere hoogte werkte dit, of leek dit ook te werken.
Maar omdat vrijheid een democratisch principe is, en een voorwaarde om zich gezond te kunnen voortzetten in de maatschappij, wrong daar juist wel de schoen.
Een discussie zou altijd gevoerd moeten kunnen worden, zolang deze respectvol en open blijft.
Is dat de reden voor het schijnbaar uiteenvallen van ons oude systeem?
Het gebrek aan een respectvolle discussie, openstaan voor een ander geluid,
agree to disagree, no hard feelings.
Ik geef het eerlijk toe, als kind van de jaren zeventig ben ik links opgevoed, met respect voor mijn medeburger,
ontzag voor de leraren, mijn ouders en de staat. Mijn ouders stemden op Hans van Mierlo.
Ik ging naar een Jenaplanschool, een school met een systeem dat gericht is op vier basisprincipes: spreken, spelen, werken en vieren.
Het principe was gestoeld op de ontwikkeling van de individuele kwaliteiten van een leerling.
Voor mij hield dat in dat ik veel toneelstukken mocht schrijven. Ik genoot ervan.
Ben ik te links?
Want dat is wat ik ben. En waar dat vroeger een pre was, is het nu een garantie op het krijgen van schampere reacties op een dergelijke ontboezeming.
Want ik wil 'de buitenlanders' binnenlaten, ben tegen zwarte Piet, vóór het milieu en anti Nederland. Eigenlijk ben ik gewoon dom en naïef, kortom een salonsocialist.
Op sociale media zie ik accounts rondzwerven met als profiel de Nederlandse vlag, de Hollandse leeuw, en andere patriottische uitingen. Alleen dan ben je kennelijk een echte Nederlander.
Als je gelooft dat Covid een hoax is, Trump eigenlijk de verkiezing heeft gewonnen en dat alle donkere mensen terrorist zijn.
Ik geloof dat niet.
Ik geloof in het geven van goede voorlichting, in lezen, boeken, geen blogs, en minder sociale media. Compassie. Begrip. We zitten zo snel op de kast tegenwoordig. Ja, ik ook.
De redelijkheid gebiedt me dan ook te melden dat het te begrijpen valt waarom mensen boos zijn. Er is meer verschil tussen arm en rijk, er zijn minder gelijke kansen dan vroeger en de overheid lijkt zich voornamelijk te kakken te zetten door het doen van onhandige uitspraken en zetten.
Maar toch, soms is niet alles zwartwit. Soms is er grijs.
Donkergrijs, zachtgrijs en lichtgrijs.
We zijn allen mens, dat kunnen we toch met elkaar eens zijn.
En ieder mens is gebaat bij dezelfde basisbehoeften.
Een dak boven het hoofd, warmte, voedsel en liefde.
Hoe moeilijk kan dat zijn.
Morgen is het zes januari. Dan wordt de verkiezingsuitslag in Amerika door vice-president Mike Pence officieel gemaakt. Of niet.
Nee, onze zaken zijn dat niet.
Zij hebben hun land, wij het onze. Maar ons land kiest onze volksvertegenwoordigers in maart. En de sfeer is ronduit grimmig. Ook hier. Juist hier. Niets is perfect. Bestaat perfectie wel? Nee. Laten we realistisch zijn. Maar kunnen we genoegen nemen met het minst slechte?
Ik hoop dat we hier niet te lang over hoeven na te denken.
Een wankelende Democratie hoeft niet te vallen.
Maar ik denk dat we het erover eens kunnen zijn dat ruimdenkendheid, vrijheid en respect drie pijlers zijn waarop onze bestuursvorm steunt. Laten we een lans breken voor onze Democratie.
Want de grootste ramp zou zijn, wanneer we onze eeuwenoude bestuursvorm, nu, bovenop alles, ook nog zouden verliezen.