Het auteursrecht is het exclusieve recht van de maker van een werk om het openbaar te maken en te verveelvoudigen. De rechthebbende is dus de eigenaar van het werk en kan anderen verbieden om zijn werk te exploiteren zonder zijn toestemming.

Het auteursrecht is een onderdeel van bredere wetgeving, waar o.a. ook octrooirecht en merkenrecht onder valt.

Wat wordt beschermd?

De term werk wordt zeer ruim geïnterpreteerd. Het gaat om creaties op het gebied van letterkunde of kunst, bijvoorbeeld schilderijen of boeken.
Er worden twee belangrijke eisen gesteld aan een werk:
1. Het moet een eigen karakter hebben om als origineel te worden gezien
2. Het moet de persoonlijke stempel van de maker dragen.
Om als origineel te worden gezien betekent dat het werk niet geheel of gedeeltelijk mag zijn overgenomen uit een ander werk. Het moet zoveel afwijken dat iemand anders niet precies tot hetzelfde werk had kunnen komen. Op een enkel woord kan dus geen auteursrecht worden geclaimd.

Moet ik dit vastleggen?

Juridisch wordt door de maker van rechtswege automatisch het auteursrecht gevestigd. In eenvoudiger woorden: Zodra je een werk hebt gemaakt, bezit je automatisch het auteursrecht. Daar hoef je niets voor te doen. Het vermelden van © gevolgd door je naam is dus in principe overbodig.
Wel kan het verstandig zijn dit toch te doen, omdat dan duidelijk is wie de maker is. Ook kan dan niemand claimen dat hij niet wist dat het werk niet vrij van rechten was.
Bij merken ligt dat anders, daarvoor bestaan registers. Bij auteursrecht bestaat dit niet.
Dat heeft wel als nadeel dat als twee partijen het auteursrecht over een tekst betwisten, het moeilijker is om te bewijzen wie de echte maker is van een werk.
In de wet staat dat je als maker van een werk wordt vermoed als je naam er op staat. Dit in combinatie met een datum kan al helpen in het bewijzen van je rechten.

En als ik het met anderen heb gemaakt?

Bij een werk dat door meerdere personen is gemaakt, zijn de rechten ondeelbaar. Dat betekent dat iedereen in beginsel evenveel recht bezit.
Als het auteursrecht wordt geschonden, dan kunnen de afzonderlijke auteurs degene die de inbreuk pleegt wel afzonderlijk aanpakken.

En welk recht heb ik dan?

Je bezit het recht om de tekst te exploiteren. Dit kan bestaan uit verveelvoudigen of openbaar te maken. Anderen hebben je toestemming nodig om dit te doen.
Openbaar maken wordt ruim geïnterpreteerd. Hieronder valt: Uitgeven, uitlenen, verhuren, op internet plaatsen of publiceren in een boek.
Verveelvoudigen betekent: kopiëren, vertalen of bewerken.
Een uitzondering hierop is het maken van een kopie voor uitsluitend eigen gebruik. Bijvoorbeeld als je een tekst wilt printen om hem thuis te lezen. Deze tekst mag je strikt genomen dan wel niet uitlenen.
Je rechten komen pas vrij 70 jaar na 1 januari volgend op de datum van je overlijden.

Het auteursrecht is te uitgebreid om volledig te kunnen behandelen in een korte tekst als deze. Raadpleeg bij geschillen een jurist.