Je kon een gezicht trekken alsof alles dichtging. Je lippen krulden naar binnen, je ogen bleven weliswaar open, maar maakten geen contact. Je handen gingen, als om jezelf te omarmen, omhoog en vatte elk een schouder. Ik keek ernaar. Het intrigeerde me, zonder dat ik begreep waarom.
Nu, zoveel jaren later, doe ik hetzelfde. Mijn woede en verdriet slaan naar binnen, mijn mond wordt een streep, mijn ogen richt ik op de verte.

Ik begrijp je nu, mama, postuum. Dat begrip doet pijn. Ik wil getroost worden, huilen, lucht geven aan alles wat mis ging. Maar ik kan niet vragen.