Een e-boek (e-book) is een afgeronde digitale tekst die minimaal voorzien is van een pagina-indeling zoals een conventioneel boek.
Een ononderbroken digitale 'tekstrol' zonder indeling wordt niet als e-boek beschouwd. E-boeken hebben doorgaans een hoofdstukindeling, een zoekfunctie en een bladwijzer. Michael Hart, oprichter van e-bookuitgever Project Gutenberg, zegt de uitvinder van het e-book te zijn.
Apparatuur
Digitale boeken zijn er in veel bestandsformaten en ze worden op uiteenlopende apparatuur gelezen. Aanvankelijk werden e-books gelezen op een desktopcomputer of laptop, later ook op pda's en pocket-pc's, smartphones en andere mobiele apparaten. Het nadeel van veel mobiele apparaten is het kleine beeldscherm.
Een nieuwe ontwikkeling zijn de gespecialiseerde e-readers op basis van e-paper, zoals de iLiad van het Eindhovense bedrijf iRex Technologies en de Kindle van het Amerikaanse Amazon. Ook zijn er diverse Sony-e-readers verkrijgbaar.
Ondanks de kleine afmetingen van het scherm bij pocket-pc's en handcomputers hebben de voordelen het gebruik van e-books toch doen toenemen. De voordelen die gebruikers van e-books op deze apparaten noemen zijn: licht in gewicht, de mogelijkheid om een haast onbeperkt aantal boeken mee te kunnen nemen, lezen in het donker, zelf bepalen van de achtergrondkleur en het kunnen instellen van lettertype en/of -grootte. De meer gespecialiseerde e-readers, zoals de iLiad, leveren een groter beeldscherm in combinatie met een langere levensduur van de accu. Bovendien is het beeld scherper. Bij e-Ink verbruikt het apparaat alleen stroom bij het opbouwen van het beeld. Daarna blijven de letters zichtbaar op het "elektronische papier".
Software
Om e-books te kunnen lezen op een mobiel apparaat of een PC is speciale software nodig, vaak met Digital Rights Management. Met het woord reader kan de apparatuur worden bedoeld, maar ook deze software. Er zijn tal van e-bookreadersoftwareprogramma's in omloop. Allemaal gebruiken ze hun eigen formaat. De bekendste readers en formaten zijn: pdf (wordt op mobiele apparaten steeds minder gebruikt), Microsoft Reader, Mobipocket, ePub en het in de volksmond genoemde "pdb" formaat. Mobipocket was een Frans bedrijf tot het in 2005 door Amazon werd overgenomen. Inmiddels zijn de gebruiksmogelijkheden van deze reader sterk beperkt. [1] Wanneer Amazon de stekker uit Mobipocket trekt, zijn de legaal gekochte e-books hun waarde kwijt, omdat ze niet meer gelezen kunnen worden. [2]
Heden en toekomst
Een belangrijke ontwikkeling is het steeds populairder wordende formaat ePub van het Open eBook Consortium. Recent heeft de internationale uitgever Penguin aangegeven al haar boeken ook in dit formaat te gaan publiceren. Project Gutenberg is een van de grootste online bibliotheken waar e-books kunnen worden gedownload.
Met name in de VS maakte het e-boek een stormachtige ontwikkeling door. Dat kwam in 2007 in een stroomversnelling doordat Sony met een reader op de markt kwam op basis van elektronisch papier. Aan het einde van 2007 introduceerde Amazon een eigen reader op basis van elektronisch papier onder de naam Kindle. De Kindle leest boeken die op Amazon gekocht moeten worden en geen andere formaten. In 2008 kondigde Sony aan dat zij hun e-bookreader zullen aanpassen zodat ook andere formaten gelezen kunnen worden. De strijd om de gebruiker is begonnen.
Het e-book kan vergeleken worden met de ontwikkelingen in de muziekindustrie. De komst van de MP3-speler en sites waarop muziek uitgewisseld kan worden heeft het gebruik van MP3 sterk gestimuleerd. De muziekuitgevers hebben lange tijd geprobeerd deze ontwikkeling tegen te houden, maar zijn uiteindelijk overstag gegaan door muziek officieel te gaan aanbieden als MP3. Zodra de ebookreaders op basis van elektronisch papier breder verkrijgbaar zijn bij de winkels voor consumentenelektronica en studenten de mobiele apparaten gaan gebruiken voor hun studie zal de consument beginnen met het omzetten van gedrukte boeken in e-books en komen e-books in distributie.
Nederland
In niet-Engelssprekende landen zoals België en Nederland zijn de ontwikkelingen anders. Nederlandse bedrijven, waarvan de boeken leesbaar zijn op computers, mobiele telefoons en met leesprogramma's als iLiad en Bebook, hebben inmiddels meer dan drieduizend Nederlandstalige titels beschikbaar. Sony Reader, dat samenwerkt met Google, biedt (stand van augustus 2009) zo'n 2000 Nederlandstalige boeken aan. De in de Verenigde Staten wijdverbreide Kindle is in Europa beperkt in zijn aanbod, omdat veel Amerikaanse uitgevers hun boek om auteursrechtelijke redenen niet in andere taalgebieden willen aanbieden; Nederlandstalige werken zijn er niet mee te lezen, evenmin als de boeken die al door Google en andere e-boekverspreiders beschikbaar zijn gesteld.
Bij gedrukte boeken maakt de productprijs (auteursrecht, drukken, binden e.d.) zo'n 15-20 % van de verkoopprijs uit; het percentage voor de verkoper, de boekhandel, is gewoonlijk 30-40 %, en de resterende 40-55 % is voor de uitgever. Omdat de productprijs bij e-books lager is, kan de kostprijs van e-books ook lager zijn. In de huidige praktijk is deze gemiddeld zo'n 20 % lager zijn dan die van gedrukte boeken. Dat getal wordt vertekend doordat over e-books het hoge btw-tarief van 19 % moet worden betaald, terwijl dat bij gedrukte boeken 6 % is. Maar ook de e-boekuitgever is als producent afhankelijk van een verkoper.[3] Over de precieze verdeling van kosten bij e-books is nog weinig bekend.
België
In Vlaanderen wordt de verkoop van e-boeken en e-readers gestroomlijnd door e-Boek.org, een project van Boek.be, de confederatie van belangenverenigingen van het Vlaamse boekbedrijf.
Bron : Wikipedia